فصلنامه عملیات روانی و اطلاعاتی سپاه
انرژي الكترومغناطيس و كاربرد آن در كنترل اذهان
يكي از روشهاي اصلي دستكاري و كنترل اذهان بشري، استفاده از انرژي الكترومغناطيس است. از آزمايشهاي علمي تاكنون منتشر شده تنها سي مورد پيرامون انرژي الكترومغناطيسي و تأييد كننده موضوع فوق، انتشار يافته است(1) و (2). پيشتر، در 1974م. در شوروي خواب راديويي( ) بر روي يك واحد نظامي در شهر نووسيبيرسك( ) با موفقيت آزمايش و به عنوان يكي از اختراعات و اكتشافات شوروي در كميته مربوط حكومتي اين كشور تحت نام، شيوه استقرايي (گام به گام) خواب كردن از طريق امواج راديويي ثبت شد (3) و (4) (5). از نظر تحقيقات علمي، عملي بودن وادار ساختن به خواب در انسان از طريق استفاده از امواج راديويي مورد تأييد قرار گرفته است و اين موضوع در كتابي كه توسط يك دانشمند انگليسي و پژوهشگر در آثار الكترومغناطيس نوشته شده، ذكر گرديده است، (6). گزارشي هم كه از سوي سازمان بهداشت جهاني( ) در مورد پرتوهاي غيريونيزه شده( ) كه در 1991م. منتشر شد، تأييد ميكند كه: مشاهده شده است كه بسياري از آثار زيست شناسانه در حيواناتي كه تحت آزمايشهاي ميدان اي.ال.اف قرار گرفتهاند، به طور مستقيم با غيرمستقيم با سامانه عصبي آنها ارتباط داشتهاند.(2)
در ميان نتايج آزمايشهاي منتشر شده، تحقيقاتي وجود دارند كه نشان ميدهند، امواج كوتاه الكتريكي تنشساز( )، فركانس حركتي سلولهاي عصبي جدا شده را با فركانس حركتي تنش امواج مزبور، همزمان( ) ميسازند. به عبارت ديگر، امواج راديويي تابيده شده بر يك شخص بر سلولهاي عصبي او اثر گذاشته و حركت آن سلولها را با حركت خود همآهنگ ميسازد. به عنوان مثال، يك سلول عصبي كه با فركانس 8/0 هرتز عمل ميكند تحت تأثير امواج كوتاه، فركانس حركتي يك هرتز را مييابد. علاوه بر اين، امواج كوتاه الكتريكي تنشساز در تغيير ميزان توجه و حساسيت انتقال دهندههاي پيامهاي عصبي در مغز انسان نقش عمدهاي دارند. انتقال دهندههاي پيامهاي عصبي بخشي از مكانيزمي هستند كه موجب عملكرد سلولهاي عصبي در مغز ميشوند و آثار داروهايي را كه به مغز ميرسند، تحكيم و يا تضعيف ميكنند.(1)
اين آزمايش كه به وسيله اي.اي.جي به ثبت فركانسهاي اصلي مغز ميپردازد و با فركانس تنش موج كوتاه همزماني و تطابق دارد (2و1) ميتواند كاركرد ويژه دستگاه خواب كننده روسها، يعني راديوسون( ) را توضيح دهد. امواج كوتاه الكتريكي تنش يافته روي فركانس خواب اثر ميگذارند و آن را با فركانس فعاليتهاي مغز همزمان و مطابق ميسازند و بدين ترتيب خواب توليد ميكنند.
جريان يافتن امواج الكتريكي كوتاه در محدوده فركانس غالب مغز در وضعيت بيداري ميتواند به ترتيب روش بالا خواب را از انسان سلب كند. يك گزارش منتشر شده از آزمايش برنامه بخش تحقيقات امواج كوتاه الكتريكي در انستيتو تحقيقات والتر ريد وابسته به نيروي زميني امريكا حاكي از آنست كه: جريان قوي امواج كوتاه الكتريكي باعث اتصال سامانه عصبي مركزي شده و انگيزشي شبيه به انگيزش الكتريكي بدون ارتباط با گرما را به وجود ميآورد.
در بسياري از اوقات، در آزمايشهاي مجدد، جريان قوي امواج كوتاه الكتريكي در يك فركانس معين، سبب حركت يونهاي كلسيم از سلولهاي عصبي ميشود(1 و 2) و كلسيم نقش كليدي در تحريك سلولهاي عصبي دارد. راس آدي( )، عضو اولين گروه علمي كه نتايج آزمايش فوق را منتشر كرده است، به طور علني ديدگاه قاطع خود را اين گونه ابراز داشته است: آثاري اين چنين از اشعه الكترومغناطيس در امور پيچيده بر كار تمركز مغزي و ذهني انسانها تداخل و دشواري ايجاد ميكند.
رابرت بكر( ) كه در كشف تأثير حوزههاي ضرباتي( ) در بهبود شكستگي استخوانها سهيم بوده است و بخشهايي از گزارش تجربههاي انستيتو نيروي زميني والتر ريد را منتشر كرده است، در بخش اول اين گزارش، گفته است كه در گذشته آثار تضعيف كننده سريع( ) بايد آزمايش ميشد،(8) آيا آن آثار مبتني بر تجربههاي صورت گرفته توسط راس آدي و ديگران بر روي جريان يون كلسيم( ) نبودند؟
جان ايوانز( ) دانشمند بريتانيايي، كه در حوزه مشابهي كار ميكند در كتاب خود فاش ساخته است كه راس آدي و رابرت بكر در نتيجه فعاليتهاي فوق فرصت تحقيقاتي و شغل خود را از دست دادند و آنان را تبعيديهاي آزادي افكار لقب داد.(6)
در 1975م. در امريكا گزارش يك آزمايش تحقيقات نظامي منتشر شد كه طي آزمايش امواج كوتاه الكتريكي، بار ضرباتي پيدا كرده و در مغز يك انسان استنباط شنودي از اعداد بين يك تا ده را توليد كرده بود(9). در اينجا نيز، امكان متقاعد كردن يك فرد كه از لحاظ رواني بيمار است، واضح و آشكار شد. برنامه آزمايشي انستيتو تحقيقاتي نيروي زميني والترريد در امريكا كه طي آن، اين نتايج حاصل شده بود مبتني بر انگيزش شنودي سريع از طرق آثار شنودي( ) بود كه بررسي رفتار كنترل شده از طريق انگيزش را سرلوحه هدف خود قرار داده بود.(8)
فرض كنيم كلمههايي كه به مغز يك شخص ارسال ميشوند را به صورت فركانسهاي ماوراي صوتي كه از مغز او صادر ميشود، درآوريم. آيا آن شخص آن كلمهها را ناشي از افكار خود نميداند؟ و آيا اين بدان معنا نيست كه رفتار شخص با انتشار فركانسهاي ماوراي صوت كنترل شده است؟ در اين مورد، گزارش نهايي نيروي هوايي امريكا در 1982م. در مورد اعلام ضرورتهاي تحقيقات فناوري زيستي براي سامانههاي هوايي تا 2000م. عنوان ميكند كه:
در حالي كه توجه اوليه بايد به سوي باردار ساختن حرارتي ذهن انسان و آثار حوزه الكترومغناطيسي بر روي آن و در جهت غيرارادي كردن هر چه بيشتر اعمال انساني معطوف شود، كارهاي بعدي بايد امكان هدايت و بازرسي اعمال مزبور در نتيجه انگيزشها و محركههاي خارجي را فراهم آورد.10
شماري از دانشمندان بيان كردهاند كه از پيشرفتهاي اخير در فيزيولوژي اعصاب( ) ميتوان در دستكاري و كنترل مغز انساني استفاده كرد. در ژوئن 1995م. مايكل پرسينگر( ) كه روي طرحي براي نيروي دريايي امريكا در مورد سلاحهاي الكترومغناطيس غيرمرگآور كار ميكرد مقالهاي علمي را منتشر ساخت كه طي آن اظهار كرده بود:
اكنون بدون استفاده از دستگاههاي قديمي حواس سنجي و از طريق ايجاد اطلاعات مرتبط با سلسله عصبي توانايي فني براي نفوذگذاري مستقيم، روي بخش عمدهاي از شش ميليارد مغز بشري امكانپذير است و اين كار ميتواند در همان محيط فيزيكي كه انسانها در آن قرار دارند، صورت گيرد.(11)
در 1998م. كميته ملي اخلاق علوم زيستي( ) هشدار داد كه "علوم اعصاب (اعصاب شناسي) به طور فزايندهاي حقوق بشر را با يك تهديد بالقوه روبهرو كرده است، (12) در مي 1999 دانشمندان علوم عصبي در نشستي كه از سوي سازمان ملل در توكيو برگزار شده بود در قطعنامه نهايي خود رسماً اعلام كردند: امروزه ما از آن چنان منابع اطلاعاتي، فيزيكي و مالي برخورداريم كه ميتوانيم بر امكانات و ظرفيتهاي مغز بشري چيره شويم و ابزاري را توليد كنيم كه به ذهن انساني دسترسي يابد و حتي آگاهيهاي او را كنترل كند و يا آن را بزدايد … ما آرزو داشتيم، پيشبيني كنيم و اميدوار باشيم كه چنين دنباله روي از دانش در خدمت صلح و بهبود وضع بشر باشد.13
در طي سالهاي اخير، در صحنه سياسي بينالمللي مفهوم كنترل از راه دور مغز بشري به صورت موضوع مذاكره بينالمللي و ميان حكومتها در آمده است. در ژانويه 1999م. مجلس اروپا قطعنامهاي را صادر كرد كه خواستار تدوين يك كنوانسيون بينالمللي براي ممنوعيت جهاني توليد و گسترش سلاحهايي شده بود كه ميتوان از آنها براي دستكاري و كنترل ذهن انسانها استفاده كرد.14 در 1997م. نه دولت كشورهاي مستقل هم سود( ) طي پيشنهادي از سازمانملل،( ) و دولتهاي وابسته به اتحاديه بينالمجالس خواستار تدارك يك كنوانسيون بينالمللي براي جلوگيري از جنگهاي اطلاعاتي و محدود كردن توزيع و انتشار سلاحهاي اطلاعاتي شدند تا در دستور كار مجمع عمومي سازمانملل قرار گيرد. 16 و 13
سلاحهاي اطلاعاتي
اصطلاح سلاحهاي اطلاعاتي، در ابتدا، توسط ولاديمير لوپاتين( ) و در مجلس دوماي روسيه وضع شد،(3) لوپاتين طي سالهاي 1990 تا 1995 م. به طور مستمر و به ترتيب در كميتههاي ثابت امنيت فدراسيون روسيه، دوماي دولتي روسيه و مجمع بينالمجالس كشورهاي مستقل هم سود كار ميكرد و موضوع مورد علاقه و تخصص او، امنيت اطلاعاتي بود.3 موضوع سلاحهاي اطلاعاتي يا جنگ اطلاعاتي براي مردم عادي جهان موضوعي ناشناخته است. در 1999م. وي.لوپاتين همراه با ولاديمير تسي گانكو( ) كتابي را تحت عنوان سلاح رواني - الكترونيك و امنيت روسيه منتشر ساخت(3) در اين كتاب است كه ميتوان شرحي از مفهوم سلاحهاي اطلاعاتي را يافت:
«در گزارش تحقيقي انجمن فيزيك امريكا در 1993م. اين نتيجهگيري حاصل شده بود كه سامانههاي سلاح رواني - فيزيكي را براي ساختن سلاحهاي استراتژيك نوع جديد (يعني سلاحهاي اطلاعاتي در جنگ اطلاعاتي) ميتوان مورد استفاده قرار داد …»
در ميان بسياري از ارجاعات پيرامون اين موضوع (سلاحهاي اطلاعاتي)، ما به منابع زير برميخوريم: 1- منابع مربوط به تحقيق و تفحص مجلس روسيه تحت عنوان تهديدات و چالشها در حوزه امنيت اطلاعاتي، مسكو، ژوئيه 1996؛ 2- سلاحهاي اطلاعاتي به عنوان تهديدي عليه امنيت ملي فدراسيون روسيه (گزارش تحليلي سرويس اطلاعاتي فدراسيون روسيه)، مسكو، 1996؛ و 3- سلاح ضمير خودآگاه در قرن بيست و يكم ميلادي به چه كسي تعلق دارد؟ مسكو، 1997 (17). در 2000م. وي.لوپاتين، بعد از انتشار دو مقاله هم عنوان از دو نويسنده ديگر مقاله سومي را با عنوان امنيت اطلاعاتي و رواني فدراسيون روسيه منتشر كرد. يافتههاي لوپاتين به وسيله روزنامه روسي سگودنيا( ) مورد نقد قرار گرفت و مطالب زير در ارتباط با آن مطرح شد:
«… ابزارهاي نفوذ اطلاعاتي - رواني نه تنها ميتوانند به سلامت افراد لطمه زنند، بلكه ميتوانند باعث انسداد اراده انساني در سطح از كار انداخته شدن حواس( )، از بين رفتن تواناييهاي سياسي، فرهنگي و هويت اجتماعي، دستكاري و كنترل آگاهي اجتماعي شوند، كه اين موارد ممكن است به انهدام حس هويت جمعي مردم و ملت روسيه منجر شود.16 در كتاب سلاحهاي رواني - الكترونيك و امنيت روسيه، نويسندگان در ميان اصول اوليه مفهوم روسي دفاع در برابر كنترل از راه دور روان انسان، نه تنها به وجود چنين كنترلي اعتراف كردند، بلكه اين واقعيت را هم ذكر كردهاند كه روشهاي جنگ اطلاعاتي و رواني به طور كامل عملياتي هستند و بدون اعلام رسمي جنگ هم مورد استفاده قرار ميگيرند.18 آنان همچنين مطلبي از گزارش ثبت شده از اجلاس شوراي فدرال فدراسيون روسيه را مورد استناد قرار دادهاند كه طي آن وي.لوپاتين اظهار داشته بود كه سلاحهاي رواني - الكترونيك ميتوانند باعث انسداد آزادي اراده انسان در سطح زيرآستانه هوشياري( ) شوند. يا اطلاعاتي را در درون ذهن آگاه، يا ذهن ناخودآگاه يك موجود انساني القا كنند به طوري كه در او يك استنباط معيوب و ناقص( ) يا غلط( ) از واقعيت را به وجود آورد،19 در اين زمينه، آنان برگزاري يك مجلس مقننه ملي و نيز تأسيس هنجارهاي بينالمللي حقوقي را پيشنهاد دادند كه هدف از آن نهادها، دفاع از روان انسان در برابر دستكاريهاي تبليغاتي در سطح زير هوشياري و اقدامات خراب كارانه و اطلاعاتي ديگر بود.
علاوه بر اين، آنان علني شدن همه مطالعات تحليلي و تحقيقي محرمانه بر روي فناوريهاي متعدد را پيشنهاد و هشدار دادهاند كه محرمانه بودن اين تحقيقات و دور ماندن از انظار عمومي سبب شده است تا مسابقه تسليحاتي در مورد آن بيوقفه ادامه يابد و موجب افزايش امكان وقوع جنگ رواني - الكتروني شوند.
در ميان منابع و موسسات نفوذ از راه دور روي روان انسانها، نويسندگان، نام برخي از مراكز مديريتي - تحقيقي و توليد كننده فكر با ماهيت معلوم و يا نامعلوم را ارائه دادهاند.21 در 1999م. سازمان ارزيابي راههاي علمي و فني( ) بخشي از اداره كل تحقيقاتي مجلس اروپا، گزارشي از پژوهش روي فناوريهاي كنترل تودهها را منتشر ساخت كه توسط آنان و با همكاري بنياد امگا در منچستر انگلستان سفارش داده شده بود.22
http://www.europarl.eu.int/stoa/public/pdf/99-14-01-aen,pdf
يكي از چهار موضوع عمده مطالعه بالا به نسل دوم يا فناوريهاي غيرمرگبار ارتباط دارد:
اين گزارش، نسل دوم سلاحهاي غير مرگبار( ) را ارزيابي ميكند كه در آزمايشگاههاي ملي نظامي و سلاحهاي هستهاي امريكا به عنوان بخشي از دكترين جنگ غيرمرگبار دولت كلينتون تدوين شده و اكنون هم توسط سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) پذيرفته شده است. اين تجهيزات شامل سلاحهايي هستند كه از امواج انرژي هدايت شده، … فركانس راديويي، مكانيزمهاي ليزري و صوتي( ) استفاده ميكند تا اهداف انساني را هدف قرار دهند.23 اين گزارش بحث انگيزترين سلاح غيرمرگبار براي كنترل عموم مردم … را فناوري پيشنهاد شده توسط امريكا ميداند، او بيان ميكند كه اينها سلاحهاي به اصطلاح فركانس راديويي يا سلاحهاي انرژي هدايت كننده( ) هستند كه طبق گفتههاي كارشناسان ميتوانند رفتار انسان را دستكاري و كنترل كنند … در اين گزارش آمده است كه بيشترين نگرانيها از سامانههايي است كه ميتوانند به طور غيرمستقيم با سامانه عصبي انسان ارتباط متقابل (تعامل) پيدا كنند،(24) گزارش همچنين فاش ميسازد كه احتمالاً پرقدرتترين شكل توليد و گسترش تسليحاتي "غيرمرگبار" در خفا و دور از چشم عمومي درحال انجام است.25
شايد در دسترس نبودن اسناد و مدارك رسمي كه وجود چنين فناوري را تأييد كند، باعث شده است كه گزارش امگا( ) در ارتباط با فناوري كنترل ذهن به اين مقاله اينترنتي نويسنده استناد جويد26)
http://www.europart.eu.int/stoa/public/pdf/99-14-01-aen,pdf
همچنين انتشارات اينترنتي چريل ولش( ) مدير سازمان امريكايي حقوقبشر و مقابله با كنترل ذهن،( ) توسط ابتكار مشترك اداره سازمان ملل وابسته به گروه مسيحيان كواكر و انستيتو سازمان ملل، براي تحقيقات در امر خلع سلاح و برنامه مطالعات امنيت بينالمللي و استراتژيك در ارتباط با سلاحهاي غيرمرگبار معرفي شده است.27
در بيست و پنج سپتامبر 2000م. كميته امنيت روسيه در دوماي دولتي، اضافه شدن بندي به ماده شش قانون فدرال پيرامون تجهيزات را مورد بررسي قرار داد. در قطعنامهاي كه به اين منظور تدوين شد آمده است: دستاوردهاي دانش معاصر … ايجاد روشهاي اندازهگيري شده و محرمانه نفوذ از راه دور بر روي روان و فيزيولوژي شخص يا گروهي از مردم را امكانپذير ميسازد.28 كميته توصيه كرد كه اضافه كردن بند فوق مورد تأييد قرار گيرد. در بيست و ششم ژوئيه 2001م. بند مزبور به ماده شش قانون فدرال روسيه تحت عنوان سلاحها مورد تأييد قرار گرفت، اين بند ميگويد:
در داخل سرزمين فدراسيون روسيه، انتشار و توزيع سلاحها و ساير ابزاري كه … آثار عملياتي آنها مستلزم استفاده از اشعههاي الكترومغناطيس، نوري، حرارتي، مادون صوتي يا ماوراي صوتي است، ممنوع ميباشد.29
بدين وسيله، حكومت روسيه نخستين گام را براي انجام تعهد خود در مورد ممنوعيت فناوري كنترل اذهان برداشت.
در دكترين امنيت اطلاعاتي فدراسيون روسيه، كه در سپتامبر 2000م. توسط پوتين امضاء شد موارد زير از جمله خطرهاي تهديد كننده امنيت اطلاعاتي فدراسيون روسيه ذكر شدند:
تهديد نسبت به حقوق اساسي و آزادي مردم و شهروندان در حوزه زندگي معنوي و روحاني( ) و ذهني … افراد گروه و جامعه و استفاده غيرقانوني از ابزارهاي خاص كه روي ذهن فرد، گروه و جامعه اثر رواني ميگذارد،(30) در ميان جهتگيريهاي عمده در مورد همكاري بينالمللي براي تضمين امنيت اطلاعاتي، ممنوعيت توليد، انتشار و استفاده از سلاحهاي اطلاعاتي، ذكر شده است.»(31)
اعلاميه مزبور را بايد به عنوان تداوم تعهد روسيه در ممنوعيت بينالمللي ابزارهاي نفوذ از راه دور بر روي فعاليتهاي مغز انساني تعبير كرد.
همچنين، در گزارش فوق، كه توسط سازمان ارزيابي راههاي علمي و فني مجلس اروپا منتشر شده است، متن اوليه پيشنهاد شده قطعنامه مجلس اروپا هم وجود دارد كه ميگويد:
«يك كنوانسيون بينالمللي براي ممنوع ساختن تمام تحقيقات و توليداتي كه در سطح جهان در صدد استفاده از اعمال دانش شيميايي، الكتريكي، نوسان صوتي يا ساير دستاوردهاي فكري بشري براي توليد سلاحهايي كه دستكاري و كنترل انسانها را ممكن ميسازد، ضرورت دارد، اين شامل ممنوعيت استقرار هرگونه سامانههايي اعم از سامانههاي واقعي فعلي و يا سامانههاي بالقوه ميباشد.»(32)
در اينجا، اصطلاح واقعي و فعلي( ) ميتواند به آساني اين معني را دهد كه چنين سلاحهايي تا كنون ساخته شدهاند.
امريكا از جمله كشورهايي است كه پيشرفتهترين فناوريهاي نظامي را دارند كه تاكنون براي ممنوع كردن فناوريهايي كه كنترل از راه دور ذهن انساني را ميسر ميسازند، اقدامي نكرده است. (در واقع، حتي متن اصلي طرح كه توسط نماينده كنگره امريكا، دنيس .ج كوسينيچ ارائه شده و خواستار ممنوعيت سلاحهاي فوق در سطح جهاني بود، تغيير يافته بود.)
طبق بررسي منتشر شده توسط سازمان ارزيابي راههاي علمي و فني مجلس اروپا، امريكا تشويق كننده استفاده از چنين سلاحهايي ميباشد. فناوري سلاحهاي غيرمرگبار در دكترين نظامي ناتو هم وارد شده است، زيرا در آن دكترين آمده است: "با ابتكار امريكا و در چارچوب ناتو، براي استفاده از ابزارهاي به وجود آورنده آثار غيرمرگبار در آينده، گروه خاصي تشكيل شده است. و اين موضوع در گزارش مرتبط با اجلاس كميته امنيتي دوماي دولتي كشور روسيه، هم درج شده است.28
گزارش منتشر شده توسط سازمان ارزيابي راههاي علمي و فني حاكي از اين است كه در اكتبر 1999م. سازمان ناتو يك خطمشي جديد را روي سلاحهاي غيرمرگبار و جايگاه آنها در مجموعه تجهيزات متحدين اعلام كرده است.33 اين گزارش همچنين ميگويد كه در 1996م. نيروي زميني امريكا ابزارهاي غيرمرگباري چون سامانههاي انرژي جهتگيري شده و سلاحهاي فركانس راديويي را معرفي كرده است، (34) اين سلاحها، همان طوري كه در گزارش فوق هم آمده است بر روي سامانه عصبي انسان تأثير ميگذارند.
طبق گزارش آژانس اطلاعاتي دولت روسيه،( ) در 15 سال اخير، ميزان هزينههاي امريكا براي توليد و تحصيل ابزارهاي جنگ اطلاعاتي چهار برابر شده است و در حال حاضر نيز در برنامههاي نظامي امريكا جايگاه نخست را به دست آوردهاند،(17) و (3).
هرچند راههاي استفاده ديگري هم از جنگ اطلاعاتي - كه فقط كنترل ذهن را در برنگيرند - وجود دارد، اما دولت امريكا براي منع تمامي اشكال دستكاري و كنترل مغز انسان، علاقهاي به مذاكره با كشورهاي ديگر ندارد. اين بيعلاقگي را ميتوان اين طور تعبير كرد كه قوه مجريه امريكا تمايل دارد تا از فناوريهاي كنترل اذهان در داخل امريكا و نيز در عرصه بينالملل به عنوان يك ابزار جنگي بهره گيرد.
نتيجه و پيامد ادامه يافتن سياست قاطع مخفي كاري كه فناوريهاي كنترل از راه دور مغز انساني را احاطه كرده، استفاده كردن از آنها بدون توجه به افكار عمومي توسط دولتهاي صاحب چنين فناوريهايي است. نيازي به گفتن ندارد كه هر دمكراسي معنيداري در جهان امروز را ميتوان از طريق عمليات مخفي و پنهاني از اثر انداخت. بعيد نيست كه در آينده تمامي گروههاي يك جمعيت كه تحت تأثير فناوريهاي كنترل اذهان قرار گرفتهاند، بتوانند در يك دمكراسي قلابي زندگي كنند و طي آن حكومت خودشان يا يك قدرت خارجي بتواند افكار سياسي آنان را از طرق گوناگون فناوريهاي كنترل اذهان به طور گستردهاي شكل دهد